წვიმების და საერთოდ ატმოსფერული ნალექების მჟავიანობას (pH), ბუნებრივ პირობებში, მათში ჰიდროკარბონატ იონის და ნახშირბადის დიოქსიდის კონცენტრაცია განსაზღვრავს.
წვიმების pH-ის მნიშვნელობა ტოლია : pH=6,21- lgCO2+lgHCO3-. (კომპონენტების კონცენტრაცია მგ/ლ-შია გამოსახული) ჩვეულებრივ, ატმოსფერული ნალექების pH 5,0-5,5 ფარგლებში მერყეობს.
გამოხდილ წყალსაც კი სუსტი მჟავა რეაქცია აქვს (pH 5,6-5,7), რადგან მასში ატმოსფერული СО2 გახსნის შედეგად , წარმოიქმნება სუსტი ნახშირმჟავა СО2 + Н2О Н2СО3. როდესაც წვიმების (ატმოსფერული ნალექების) pH > 5,7, ეს ნიშნავს რომ მათში გაზრდილია HCO3- კონცენტრაცია . ხოლო თუ pH<5,6, ეს იმის მანიშნებელია, რომ ატმოსფეროში და შესაბამისად წვიმებშიც გაზრდილია მჟავა ოქსიდების, პირველ რიგში SO2 და NO2 კონცენტრაციები. ასეთ წვიმებს ,მჟავა წვიმებს უწოდებენ.
წვიმის ყველაზე მაღალი მჟავიანობა დაფიქსირებულია მოსკოვში рН = 2,15 (1990 წ) .
ტერმინი „მჟავა წვიმა“ პირველად გამოიყენა ბრიტანელმა ქიმიკოსმა რობერტ ანგუს სმიტმა (1872), რომელმაც აღმოაჩინა, რომ მანჩესტერში, წვიმაში მოყოლილების ტანსაცმელი უფერულდებოდა. ის პირველი მიხვდა, რომ არსებობს კავშირი მჟავური წვიმასა და დაბინძურებულ ატმოსფეროს შორის. ეს პროცესი ბუნებრივ წვიმასთან შედარებით წვიმის წყლის მჟავიანობის მომატებას გულისხმობს.
მჟავური წვიმის ორი უმთავრესი კომპონენტი გოგირდმჟავა და აზოტმჟავა. არის შემთხვევები, როდესაც მჟავური წვიმები საკმაოდ შორს მოდის იმ ადგილებიდან, სადაც პირველადი დამაბინძურებელი ნაერთების წყაროებია. ასე რომ მჟავური წვიმის პრობლემა ამა თუ იმ ქვეყნის ფარგლებით არ შემოისაზღვრება, რადგანაც ატმოსფერული დამაბინძურებლები დიდი მასშტაბით გადაადგილდებიან.
მჟავა წვიმები, იმის გარდა რომ უარყოფით გავლენას ახდენენ ნიადაგზე, ისინი აზიანებენ ლითონკონსტრუქციებს (სულ მცირე ერთი რიგით იზრდება კოროზიის სიჩქარე), შენობებს და მარმარილოს ქანდაკებებს.
ასევე გავლენას ახდენენ წყალსაცავების მჟავიანობაზეც, რაც საფრთხეს უქმნის როგორც ფლორას, ასევე ფაუნას. рН 5,5-ზე იღუპება პლანკტონი, ხოლო рН 4,5-თევზები.
წყარო:
https://www.epa.gov/acidrain/what-acid-rain
https://www.nationalgeographic.com/environment/article/acid-rain