თვე: აპრილი 2025

როცა ღრუბლიანი ცა მოულოდნელად ელვას გამოუშვებს, როცა რკინის ზედაპირზე ჟანგი ჩნდება, ან როცა უჯრედი საკვიდან ენერგიას ითვისებს — ამ ყველაფრის კულისებში ერთი და იგივე უხილავი დრამა ვითარდება: ჟანგვა-აღდგენითი რეაქციები. ეს ქიმიის უძველესი ცეკვაა — ელექტრონები როლებს ცვლიან, ნივთიერებები ურთიერთგარდაქმნაში ერთვებიან, და სწორედ ამ ცვლილებათა დინებაში აგრძელებს სამყარო ტრიალს. ფარული, მაგრამ გადამწყვეტი, ეს რეაქციები სიცოცხლის ძარღვებში … Read more

დუმილში, იქ სადაც მიკროსკოპიც კი ძნელად აღწევს,უჯრედის სიღრმეში, სიცოცხლე ატარებს უჩინარ რიტუალს —ეს არის უჯრედული სუნთქვა,სივრცეში წვრილი ნაპერწკალივით განათებული სიცოცხლის ქარხანა. ყველაფერი იწყება გლუკოზით —მზის შუქით შექმნილი ტკბილი მოლეკულა,რომელიც მცენარემ ფოთლში აკინძა,ახლა კი ცხოველის ან ადამიანის უჯრედში იღებს მეორე სიცოცხლეს. გლიკოლიზი — პირველი აქტია ამ ენერგიულ სპექტაკლში.ციტოპლაზმაში, ფერმენტები ჭრიან გლუკოზას ორ პირუსმჟავად,როგორც პოეტი დაყოფს სიტყვას … Read more

ცისკრის პირველივე შუქზე, როცა სამყაროს ძილბურანიდან გამოფხიზლება იწყება, ჩიტების გალობა ჰაერში პირველ აკორდებს ჰკრავს. მათი ხმები წვიმის შემდეგ გამჭვირვალე ჰაერში ღრმად იძირება და სამყაროს მელოდიას უქსოვს – თითქოს ფოთლების შრიალთან, მდინარის ჩუხჩუხთან და ქარის ჩურჩულთან ერთად ბუნება ერთიან ჰარმონიად იქცევა. თითოეული ფრინველი თავის მუსიკას მღერის – ზოგის ხმა მოკლე და მკვეთრია, თითქოს მზის სხივების შეხებას … Read more

ღამით, როცა ბნელი საფარი დედამიწას ეფინება, ცაში უსასრულობა იშლება – შავი, ცარიელი სივრცე ივსება სინათლის ანარეკლებით. ვარსკვლავები ციმციმებენ, თითქოს მათთან მისულმა სინათლემ დროის მარადიულ კედლებს გამოაღწია და ჩვენს თვალამდე ჩამოაღწია. სინამდვილეში წარსულს ვხედავთ. ზოგი ვარსკვლავის შუქი ათასობით წლის წინ გამოემართა ჩვენკენ, ზოგიერთის – მილიონობით წლის წინ. ზოგიერთი მათგანი, რომელიც ახლა ცის სიღრმეში კაშკაშებს, შეიძლება უკვე … Read more