მნათობი

დიდი დათვი ჩრდილოეთის პოლუსის მახლობელი თანავარსკვლავედია და მუდამ ჰორიზონტზეა. მასზე დაკვირვება ყველაზე უფრო მოსახერხებელია გაზაფხულისა და ზაფხულის ღამეებში, გარემოცულია მენახირის, მეძებარი ძაღლების, პატარა ლომის, ფოცხვერისა და პატარა დათვის თანავარსკვლავედებით. ნათელ და უმთვარო ღამეში უბრალო თვალით შესაძლებელია დიდი დათვის თანავარსკვლავედის 125 ვარსკვლავის დანახვა, მაგრამ 20 მათგანი მეოთხე ვარსკვლავური სიდიდისაა. ყველაზე უფრო კაშკაშა ვარსკვლავი კი შვიდია. სწორედ … Read more

ეს ცნება პირველად შემოიტანა გალილეო გალილეიმ.მაგალითები: ✨ დახრილი სიბტყეზე ჩამოსრიალების შემდეგ სხეული ჩერდება ხახუნის გამო. ამიტომ ხახუნს თუ შევამცირებთ სხეული კიდევ უფრო შორს გაჩერდება და ზღვარში თუ გამოვრიცხავთ ხახუნს ის არ უნდა გაჩერდეს. მაგრამ ასეთი ცდის ჩატარება რეალურად შეუძლებელია, რადგანაც ხახუნს ვერ გამოვრიცხავთ და მხოლოდ აზრობრივად შეგვიძლია ‘’ჩავატაროთ’’ ეს ცდა ანუ ვთვათ, რომ სხეული არ … Read more

სორის მონუმენტური ფერწერის მაღალმხატვრული ნაწარმოების შემქმნელი მხატვარი დავითი იყო, ერთ-ერთი პირველი ქართველი ოსტატის, რომელმაც თავის ქმნილებაში XVI საუკუნის მონუმენტური ფერწერის ახალი სტილის ნიშნები ასახა. XVI ს. ხელოვნება, რომელიც ისტორიაში ცნობილია “პალეოლოგიური რენესანსის” სახელწოდებით, ახალ ეტაპს წარმოადგენდა შუა საუკუნეების ხელოვნების განვითარებაში. ქართველი მხატვრები, რომლებმაც ახალი წესები და წერის ფერწერული ხერხები შეითვისეს, ამავე დროს ქართული ფერწერის მრავალსაუკუნოვანი … Read more

ქიმია ერთ-ერთი უდიდესი მეცნიერება, რომელიც დედამიწის ცივილიზაციის არსებობის საფუძველია. მან ახსნა ბუნებაში არსებული მატერიის აგებულების საფუძვლები (მენდელეევის ცხრილი) და შექმნა ხელოვნურ ნივთიერებათა წარმოუდგენელ რაოდენობა. ასტროქიმიის შექმნის შემდეგ კოსმოსის ქიმიური შემადგენლობის შესწავლა დაიწყეს მეცნიერებმა. რომ არა მეცნიერების ეს დარგი, ადაიანისთვის მარად უცნობი დარჩებოდა ციურ სხეულთა ქიმიური შემადგენლობა. დღეს მეცნიერებმა მიაგნეს ახალი ტიპის ენერგიას- “ბნელ ენერგიას”. „ფარული … Read more

მზის ქარი არის ქარი, რომელიც მზისგან მოედინება. წარმოადგენს მზის მიერ გამოტყორცნილი დამუხტული ნაწილაკების პროტონების, ელექტრონებისა და პლაზმის ნაკადს.მზის ქარი წარმოუდგენლად სწრაფად მოძრაობს, იმდენად სწრაფად, რომ შეუძლია გაიაროს მთელი მზის სისტემა, ანუ დაახლოებით ერთი სინათლის წლის მანძილი და წარმოქმნას ჰელიოსფერო. მისი ნაწილაკები სახიფათოა ასტრონავტებისა და კოსმოსური ხომალდებისთვის. მზის ქარის ნაწილაკებს დედამიწის მაგნიტური ველი შთანთქავს და ამ … Read more

მე ვარ მახვილი, ალი ვარ ცეცხლის! გზას გინათებდით უკუნ ღამეში და როდესაც ბრძოლა დაიწყო ვით მეწინავე წინ გავიჭერი, ძმადნაფიცების გვამებს ვხედავ ჩემ წინ, ჩემ გვერდით, ჩემ ირგვლივ. ჩვენ გავიმარჯვეთ! ჩვენ გავიმარჯვეთ, მეგობრებს კი სძინავთ, სძინავთ მარადი ძილით. ტრიუმფტორთა ომახიან ხმებს ქორალი ერთვის – პარაკლისია მიცვალებულთა, მაგრამ სალხენად ან გლოვისთვის ჩვენ არ გვცალია. კვლავ მოგვიწოდებს საყვირის … Read more

2022 წელს ჯეიმს ვების ტელესკოპმა პლანეტა ურანის განსაცვიფრებელი ფოტო გადაიღო. სურათზე ვხედავთ პლანეტა გიგანტის დრამატულ რგოლებს და ასევე ატმოსფეროს სინათლეს. Webb-ის მონაცემები აჩვენებს ობსერვატორიის უპრეცედენტო მგრძნობელობას ყველაზე სუსტი მტვრიანი რგოლების მიმართ, რომლებიც აქამდე გადაუღიათ მხოლოდ ორ სხვა ობიექტს: კოსმოსური ხომალდ Voyager 2, 1986 წელს, როდესაც მან ურანს გადაუფრინა. ურანი უნიკალური პლანეტაა, იგი რიგით მეშვიდეა მზიდან, … Read more

ქიმიურ ელემენტთა პერიოდული სისტემა დიმიტრი მენდელეევმა 1869 წლის 1 მარტს აღმოაჩინა. ამ დროისთვის ცნობილი იყო მხოლოდ 63 ქიმიური ელემენტი(დღეს 118 ელემენტია ვიცით). რა თქმა უნდა ეს არ იყო პირველი მცდელობა, რომ ამ 63 ელემენტის კლასიფიკაცია მომხდარიყო, მეცნიერები ცდილობდნენ რაღაცა ნიშნით ელემენტების დაჯგუფებას, ეძებდნენ კანონზომიერებებს მათ თვისებებს შორის. ქიმიური ელემენტების სისტემატიზაციის ცდები (მსგავსი ქიმიური თვისებების მიხედვით) … Read more

II საუკუნეში ბერძენი ფილოსოფოსი და მათემატიკოსი პტოლემეუსი ამტკიცებდა, რომ იმხნად ცნობილი პლანეტები: მერკური, ვენერა, მარსი, იუპიტერი და სატურნი დედამიწის გარშემო ბრუნავდნენ. ეს იყო გეოცენტრული სისტემა. ცამეტი საუკუნის შემდეგ კოპერნიკმა პტოლემეუსის თეორია გააბათილა. კოპერნის წარმოდგენით მზე სამყაროს ღერძია, ხოლო მის გარშემო პლანეტები მოძრაობდნენ. დღეს უკვე დამტკიცებულია, რომ მზე არის ცენტრი მზის სისტემისა, რომელიც გიგანტურ ვარსკვლავურ სისტემაში-ირმის … Read more

ფარდობითობის სპეციალური თეორიის წარმოშობა განაპირობა იმ სიღრმისეულმა პრობლემებმა, რომლებიც XIX საუკუნის 60-იან წლებში ჩამოყალიბებულმა ელექტრომაგნიტური ველის მაქველის თეორიამ წამოჭრა. პრობლემატიკის გადაწყვეტაში სხვადასხვა მეცნიერმა შეიტანა ფუძემდებელი წვლილი. უპირველესად უნდა დავასახელოთ მეცნიერები ლორენცი და პუანკარე, მაგრამ ფიზიკურად დასრულებული და განსხვავებული გადაჭრა აინშტაინს ეკუთვნის-ფარდობითობის სპეციალური თეორია(1905 წ.). სპეციალური თეორიის აინშტაინისეული განზოგადების არც ექსპერიმენტული, არც თეორიული მინიშნება არ არსებობდა. … Read more