სამეცნიერო ჟურნალი
მნათობი 🦄 ცხენის ნისლეული არის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ნისლეული ცაზე. ამ ფოტოს ცენტრში ჩანს მუქი ფერის სილუეტი, წითელი ფერის ემისიური ნისლეულის ფონზე. ცხენის ეს უმშვენიერესი გამოსახულება ბნელია, რადგან ის მართლაც გაუმჭვირვალე მტვრის ბნელი ღრუბელია, რომელიც ცაზე კაშკაშა წითელი გამოსხივების მეშვეობით მოჩანს, დედამიწის ატმოსფეროში ღრუბლების მსგავსად. ამ კოსმოსურმა ღრუბელმაც შემთხვევით მიიღო ეს ფორმა. მრავალი ათასი წლის შემდეგ … Read more
ვარსკვალი-ციური სხეული, რომელშიც მიდიოდა ან მიდის თერმობირთვული რეაქციები. მოლეკულური წყალბადის ღრუბელში იქმნება შესქელებები, შემდეგ ისინი ერთიანდება ერთ მასიურ სფეროდ, ცენტრზე დაწოლა იმდენად დიდია, რომ შექმნილი წნევა მილონობით გრადუსამდე აცხელებს გაზს. იწყება თერმობირთვული რეაქცია და ვარსკვლავიც ინთება. ვარსკვლავს გარეთ დარჩენილი შესქელებები პლანეტებად, ასტეროიდებად და კომეტებად “ილექება”. ყველაფერი მოძრაობს და ბრუნავს ღერძის გარშემო იქეთ, საითც ბრუნავს ვარსკვლავი. დედამიწის უახლოესი … Read more
🌌 ნისლეულები კოსმოსში არსებული მტვრის და აირის გროვებია. მათი ციალის დანახვა შეუიარაღებელი თვალისათვის თითქმის შეუძლებელია. ისინია ბნელია, თუმცა როდესაც ვარსკვლავი ახლოს მოხვდება, ნისული სხვადასხვა ფერში ანათებს. 🦇 ეს ღამურას ნისლეულია. იგი ბინადრობს ვუალის აღმოსავლეთ ნაწილიში. თავად Veil Nebula არის სუპერნოვას დიდი ნარჩენი, მისი გაფართოება მაშინ დაიწყო, როდესაც მასიური ვარსკვლავი აფეთქდა. ღამურას ნისლეული, NGC 6995, მოიცავს მხოლოდ … Read more
🎋 სესილია დაიბადა ბრიტანეთში 1900 წლის 10 მაისს. ეს იყო პირველი ქალი, რომელმაც მიიღო დოქტორის ხარისხი ასტრონომიაში, ჰარვარდის უნივერსიტეტში, 1925 წელს ჰარვარდი ქალებს სამეცნიერო ხარისხს არ ანიჭებდა. თავის სადოქტორო ნაშრომში ის წერდა, რომ ვარსკვლავები ძირითადად წყალბადისა და ჰელიუმისგან შედგება. 🎋 მისი დისერტაცია ფოკუსირებული იყო იმაზე, თუ როგორ უკავშირდებოდა ვარსკვლავების ფიზიკურ თვისებებს ვარსკვლავების სპექტრებში არსებული ხაზოვანი … Read more
ზემო სვანეთი, რომელსაც ენგურის აუზის უმეტესი ნაწილი უჭირავს ფართობით აღემატება ლუქსემბურგის სახელმწიფოს. საქართველოს უმაღლესი მწვერვალი შხარა (5 186 მ) სწორედ აქ არის-სვანეთისა და ყაბარდო-ბალყარეთის საზრვარზე. ოფიციალურად ეს კუთხე მესტიის რაიონის სახელით აღინიშნება. სვანეთი მთლიანად კავკასიონის მაღალმთიან ზოლშია მოქცეული. იგი შედის კოლხეთის ფიზიკურ-გეოგრაფიულ ოლქში(ამ უკანასკნელის ფართო გაგებით). აფხაზეთთან ერთად ზემო სვანეთი საქართველოს ერთ-ერთ ულამაზეს კუთხედ ითვლება. … Read more
გასაქანი მიეცით საკუთარ წარმოსახვას და ვეცადოთ შევაფასოთ გუგოლის სიდიდე. გამოვთვალოთ დედამიწის ფართობი კვადრატულ მილიმეტრებში- შეიძლება ვიფიქროთ რომ მიიღება თავბრუდამხვევი სიდიდე. არაფერიც დედამიწის ფართობი ტოლია 5 x 1012 მმ2-ისა. თუ დედამიწის მოცულობას მმ-ში გამოვთვლით, მივიღებთ ოდნავ მეტ რიცხვს, მაგრამ ესეც ცოტაა გუგოლთან შედარებით. თუ გავითვალისწინებთ რომ 1 მმ3- ში ეტევა 10 ქვიშის მარცვალი და გამოვთვლით მის … Read more
⭐️ ჯეიმს უების კოსმოსურმა ტელესკოპმა ახლახან გადაიღო შორეულ ვარსკვლავთან მოძრავი პლანეტა. ⭐️ გაზის გიგანტის სუსტი სიკაშკაშე დაფიქსირდა ჩვენგან 350 სინათლის წლის მანძილზე, ახალგაზრდა ვარსკვლავის მახლობლად. რაც ნიშნავს იმას რომ ტელესკოპს შეუძლია პირდაპირი დაკვირვება განახორციელოს ეგზოპლანეტებზე – ტექნიკურად რთული ამოცანაა, მაგრამ ის გვაძლევს განხვავებულ ინსტრუმენტს “უცხო სამყაროების” შესასწავლად და საკვლევად, ვიდრე ის არაპირდაპირი მეთოდები, რომლებსაც დღეს … Read more
🔵 მზის სისტემაში ურანი მეშვიდე პლანეტაა. ეს აირის გიგანტი დიამეტრით მესამე და მასით მეოთხე პლანეტა. თავისი დიდი გრავიტაციული ველის გამო მას 27 თანამგზავრი ჰყავს. იგი თანამედროვე ეპოქაში აღმოჩენილი პირველი პლანეტაა. პლანეტათა უმრავლესობა, რომლებიც შეუიარაღებელი თვალით ჩანს, ჯერ კიდევ ძველ დროს იყო ცნობილი. ურანი პერველი პლანეტა იყო, რომელიც ტელესკოპის გამოგონების შემდეგ აღმოაჩინეს. ის პირველმა 1690 წელს … Read more
🫧 ჯეიმს ვების პირველი გასაოცარი ფოტოები ივლისში გამოქვეყნდა, გადაღებულ კოსმოსურ მოზაიკებს ყველა მოუთმენლად ელოდა. სამეცნიერო საიტები “დატბორილია” არაერთი შთამბეჭდავი გამოსახულებით, მათ შორის სპირალური გალაქტიკებისა და ჩვენი მზის სისტემის აირის გიგანტის იუპიტერის. 🫧 ვების ტელესკოპმა იშვიათი ფენომენი დააფიქსირა, აინშტაინის რგოლები(ბეჭედი). ჩვენ ვხედავთ კაშკაშა სფეროს ვხედავთ, რომლის გარშემო შემოვლებულია ნათელი რგოლი, რომლის შუქმა ჩვენამდე მოსასვლელად დაახლოებით 12 მილიარდი სინათლის წელი … Read more
ნიადაგი ფორმირდება დეადქანიდან ნიადაგწარმოქმნის პროცესის შედეგად. ნიადაგი იძენს რიგ მნიშვნელოვან თვისებას და ნიშანს, მასში ჩნდება ახალი ნივთიერება, რომელიც არ იყო ნიადაგწარმომქმნელ ქანში. ნიადაგი ნაწევრდება გენეზისურ ჰორიზონტებზე და იძენს მხოლოდ მისთვის დამახასითებელ გარეგნულანმორფოლოგიურ ნიშნებს. ამგვარად, ნიადაგი განსხვავდება ნიადაგწარმომქმნელიქანისგან არა მარტო ნაყოფიერებით, არამედ მორფოლოგიური ნიშნებითაც, რომლებითაც შეიძლება ნიადაგის განსხვავება ქანისგან, და აგრეთვე ერთი ნიადაგის –მეორისგან. მორფოლოგიური ნიშნებით … Read more