სამეცნიერო ჟურნალი
მნათობი მარიამ მირზახანი – ირანელი მათემატიკოსი, სტენფორდის უნივერსიტეტის მათემატიკის სრული პროფესორი. მირზახანი 1977 წლის 12 მაისს თეირანში დაიბადა. საშუალო სკოლა ოქროს მედლით დაამთავრა და ეროვნულ ოლიმპიადაში მათემატიკაში გამარჯვების შემდეგ კოლეჯში უგამოცდოდ ჩაირიცხა.1994 წელს მირზახანი გახდა პირველი ირანელი ქალი, რომელმაც ჰონგ კონგში მათემატიკური საერთაშორისო ოლიმპიადაზე ოქროს მედალი მოიპოვა და უმაღლესი ქულები დააგროვა.მომდევნო წელს, ტორონტოში, იგი გახდა პირველი … Read more
დედამიწის წყლის ციკლი მუდმივი განახლების პროცესია. ციკლი არასდროს ირღვევა. დედამიწაზე ყოველთვის ერთი და იგივე რაოდენობის წყალია. დედამიწის ყოველი მომდევნო სახეობა ერთი და იგივე წყალს სვამს. წყალი საოცარი მატერიაა, ერთ-ერთი ყველაზე არასტაბილური. მას თხევადი მდგომარეობის მიღება შეუძლია, როგორც მომდინარე, აირადის, როგორც ორთქლის ან მყარის როგორც ყინული. წყალი ჩვენი პლანეტის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი რესურსია. თუ ლითონთა მარაგი გამოილევა, … Read more
სასარგებლო წიაღისელის მოპოვების ღია წესის განვითარებამ მკვეთრად გაამდიდრა ისეთი ფართობები, რომლებმაც განიცადეს ნგრევა. ნაყოფიერი მიწების ადგილზე იქმნება უნაყოფო, მცენარეულობას მოკლებული სივრცეები, რომლებსაც უწოდებენ „ინდუსტრიულ უდაბნოებს“სამთამადო მრეწველობის შედეგად მიწების დიდი ნაწილი განიცდიან ნგრევას, მინერალების მოპოვების შედეგად დარღვეული მიწების ყოველი ჰექტარი მავნე გავლენას ახდენს მეზობელ ტერიტორიაზე. დანგრეული ფართობი შეიძლება დაიყოს ორ ჯგუფად: 1. მიწები ნაყარი გრუნტით-სამრეწველო ნარჩენები, … Read more
თანამედროვე მრეწველობის ნებისმიერ დარგში საჭიროა ჰაერის ან აირის გასუფთავება. მავნე მინარევების მიხედვით გასუფთავების ამა თუ იმ მეთოდს იყენებენ.მყარი ან თხევადი ნაწილაკების შემცველი გამონაბოლქვების გასუფთავების პროცესი ემყარება აეროზოლის თვისებებს(მტვერი, ბოლი, ნისლი) მათი მოძრაობისა და დალექვის კანონზომიერებებს, აირული კომპომნენტების შემცველი გამონაბოლქვის გასუფთავების პროცესები-მასათა ცვლის თეორიას, რომელიც განიხილავს აირთა წონასწორობის პირობებს და აირული კომპონენტების შთანთქმის კანონზმომერებებს , ხოლო … Read more
არჩანა შარმა ერთადერთი ინდოელი მეცნიერი ქალი, რომელიც ჩართული იყო ჰიგსის ბოსონის ნაწილაკის აღმოჩენაში, 2012 წელს. მისი კვლევა ფოკუსირდებოდა მაღალი ენერგიის ფიზიკაზე, რომელიც შეისწავლის სამყაროს წარმომავლობისა და მისი კომპონენტების ნაწილებს. კვლევის ფარგლებში, მეცნიერებმა, შარმას მონაწილეობით, სამყაროს აღსარულის სავარაუდო ეპოქაც გამოთვალეს. ჰიგსის ბოსონი არის ელემენტარული ნაწილაკი, რომელიც მეცნიერთა აზრით ფუნდამენტურ როლს ასრულებს იმის ცოდნაში , თუ როგორ … Read more
ჭიათურის მანგანუმის საბადო განლაგებულია ზემო იმერეთის ჩრ.ნაწილში, მდინარე ყვირილას შუა წელის ხეობაში. საბადოს რელიეფისთვის დამახასიათებელია 400-800 მ აბსოლუტური სიმაღლეების მქონე კანიონისებრი ხეობები, რომლებიც ჩაჭრილია მდ. ყვირილათი და მისი მრავალმრიცხოვანი შენაკადებით. მდინარე ყვრილა ჭიათურას შუაზე ყოფს, ხოლო მისი შენაკადები წარმოქმნიან ზეგნებს. მარჯვენა სანაპიროზე მდებარეობს რგანი, ზედა რგანი, ქვედა რგანი, ბუნიკაური, თაბაგრები, მღვიმევი, დარკვეთი და სარეკი. ხოლო … Read more
ირმის ნახტომი სინამდვილეში ერთ უზარმაზარ ბრუნავ დისკოს წარმოადგენს. ამ ფაქტმა სამყაროს სრულიად ახალი მოდელის შექმნას დაუდო საფუძველი, რომლის მიხედვითაც სამყარო მუდმივად იზრდება.შორეულ გალაქტიკებს მილიონობით წლები სჭირდება ვიდრე ჩვენამდე მოაღწევენ. რაც უფრო შორს წვდება ასტრონომთა ხედვა კოსმოსურ სივრცეს, მით უფრო უკან ინაცვლებენ ისინი. კოსმიური სამყაროს შესაცნობად და შესასწვლად მეცნიერებს უფრო და უფრო დიდი ზომის ტელესკოპების გამოყენება … Read more
ნივთიერებებს, რომელიც უცხოა ორგანიზმისა და ორგანიზმთა თანასაზოგადოებისათვის, არღვევენ ბიოლოგიური პროცესების მიმდინარეობას, იწვევენ დავადებათა განვითარებას ან ორგანიზმების დაღუპვას, ეკოტოქსიკანტები ეწოდება. ეს ნივთიერებები დამახასიათებელი არაა ბუნებრივი ეკოსისტემებისათვის, მაგრამ სხვადასხვა მიზეზების გამო(უფრო ხშირად ხელოვნური გზით) ხვდებიან გარშემო და ნეგატიურ ზემოქმედებას ახდენენ ცოცხალ ორგანიზმზე. ქიმიური ბუნების მიხედვით ტოქსიკანტები ორგვარია: არაორგანული და ორგანული წარმოშობის. ორგანულ ტოქსიკანტებს მიეკუთვნება: ფენოლები, ამინები, ნავთობპროდუქტები, … Read more
სმოგი, მისი წარმოშობის მექანიზმი. სამრეწველო ქალაქების ატმოსფერული ჰაერისთვის დამახასიათებელია ნისლიანი დღეების რიცხვის გაზრდა, რაც განსაზღვრას ატმოსფერული ჰაერის დაბინძურების ხარისხს. თითქმის ყოველი დიდი სამრეწველო ცენტრებისა და მეგაპოლისის მნიშვნელოვანი პრობლემაა ბოლ-ნისლი ანუ სმოგი, რომლის წარმოქმნაში მონაწილეობს სამრეწველო საწარმოების და ავტოტრანსპორტიდან გამონაბოლქვი გაზები. იგი უარყოფით გავლენას ახდენს ადამიანის ჯანმრთელობაზე, ასევე სხვა ცოცხალ ორგანიზმებსა და ატმოსფეროში მიმდინარე პროცესებზე(ლორწოვანი გარსების … Read more
ატმოსფეროს გაჭუჭყიანება ძირითადად ხდება აზოტმჟვას წარმოების დროს მიღებული აზოტის ოქსიდებით. ტექნოლოგიური სქემით გათვალისწინებულია მათი გაუვნებელყოფა კატალიზური აღდგენით თავისუფალ აზოტამდე, მაგრამ ტექნოლოგიური რეჟიმის დარღვევა, აპარატურის ჰერმეტიზაციის ხარისხი, საიმედო აირდამჭერი და აირგამანეიტრალებელი მოწყობილობების უქონლობა განაპირობებენ აზოტის ოქსიდების მუდმივ გამოყოფას. იმავე მიზეზებით ხდება ატმოსფეროს გაუჭუჭყიანება ამიაკითა და ნახშირჟანგით. ამ წარმოების ჩამდინარე წყლები შეიცავენ აზოტმჟავას, ამონიუმის იონებს, ციანიონებს, ნიტრიტებს, … Read more