მნათობი

ტერმინი “მინერალი”1636 წელს იტალიელი მეცნიერის ბერნარდ ცეზიუმა გამოიყენა. “მინერა” ლათინური სიტყვაა და მადნის ნატეხს ნიშნავს .დღეისათვის ცნობილია 3000-ზე მეტი მინერალი. ყოველწლიურად მინერალების რიცხვი რამოდენიმე ათეულით იზრდება. მინერალებს შეისწავლის მეცნიერება- მინერალოგია. მინერალი არის ბუნებრივი მასალა, ბუნებრივი რესურსი, რომელიც მრეწველობაში გამოიყენება პროდუქციის მისაღებად. დედამიწის ქერქი პრაქტიკულად პერიოდული სისტემის თითქმის ყველა ელემენტს შეიცავს, თუმცა მისი მასის 99% სულ … Read more

ატმოსფერული ჰაერის დაბინძურება დიდი ეკოლოგიური საშიშროებაა.  ძირითადად დამაბინძურებელ  ქვეყნებს 2000 წელს და დღესაც წარმოადგენს აშშ და რუსეთი. ჰაერის დაბინძურებაში 2007 წელს დანაშავედ მიჩნეული იყვნენ შემდეგი ქვეყნები: ამერიკა-30%, რუსეთი-14%, ინდოეთი-12%, ჩინეთი-4 %, არაბეთის ნახევარკუნძული-2,7%, როგორც კვლევებიდან ჩანს ამერიკა და რუსეთი ატმოფეროს მთავარ დამაბინძურებლად მიიჩნევა. 2008 წელს ჩინეთში მავნე გაზებით ჰაერის გაბინძურების დონემ მიაღწია აშშ-ს დონეს. რაც … Read more

1898 წელის 30 მაისს შოტლანდიელმა მეცნიერმა უილიამ რაზაიმ მინერალ კლევეიტიდან გამოყოფილ აირს კრიპტონი უწოდა.  მეცნიერი თხევად ჰაერში ჰელიუმს ეძებდა, მაგრამ სპექტრში ყვითელი და მწვანე ხაზები იმ ადგილებში აღმოჩნდა, რომელშიც კვალს არც ერთი უკვე ცნობილი ელემენტი არ ტოვებდა. კრიპტონი (κρυπτός ) ბერძულად „გულდახურულს“ ნიშნავს. რადონი, არგონი, ჰელიუმი და ნეონი რადიოგენული წამოშობის არიან, ესეიგი დაშლის შედეგად არიან მიღებული, … Read more

1801 წელს ინგლისელმა მეცნიერმა ხატჩეტმა მინერალ კოლუმბისტისგან ქიმიური ელემენტი-ნიობიუმი მიიღო, რომელსაც წარსულში  კოლუმბიუმი ერქვა .  1846 წელს  გერმანელმა მეცნიერმა ჰ.როუზმა  განსაზღვრა, რომ ტანტალის საბადო  მეორე (სხვა) ელემენტს შეიცავდა, რომელსაც მან ნიობის ტანტალის ქალიშვილის პატივისცემის ნიშნად  ნიობიუმი უწოდა, რითაც ნიობიუმისა და ტანტალის მსგავსებას გაუსვა ხაზი.   ბერძნული მითოლოგიის მიხედვით თებე თავმომწონე დედოფალი იყო. „ნიობემ, ღმერთებთან ქიშპობით თავი დაიღუპა. … Read more

1905 წელს ალბერტ აინშტაინმა ფარდობითობის სპეციალური თეორია გამოაქვეყნა. ეს თეორია ამტკიცებს, რომ  ყველა თანაბარი მოძრაობა არის ფარდობითი, და არ არსებობს აბსოლუტური, გამორჩეული უძრავი სისტემა. ფარდობითობის სპეციალური თეორია ამ პრინციპს ამატებს კიდევ ერთ პრინციპს, რომლის მიხედვითაც  სინათლის სიჩქარე ერთიდაიგივეა ათვლის ყველა ინერციულ სისტემაში, მიუხედავად სინათლის წყაროს მოძრაობისა. როგორც ამბობენ, ფორმულა E=MC²  სამყაროს წარმოშობის ტოლობაა და  იმ კითხვის … Read more

1801 წელს ინგლისელმა მეცნიერმა ხატჩეტმა მინერალ კოლუმბისტისგან მიიღო ქიმიური ელემენტი-ნიობიუმი, ძველად მას კოლუმბიუმი ერქვა . გერმანელმა მეცნიერმა ჰ.როუზმა 1846 წ. განსაზღვრა, რომ ტანტალის საბადო შეიცავდა მეორე (სხვა) ელემენტს, რომელსაც მან უწოდა ნიობიუმი ნიობის ტანტალის ქალიშვილის პატივსაცემად, რითაც ხაზი გაუსვა ნიობიუმისა და ტანტალის მსგავსებას. ბერძნული მითოლოგიის მიხედვით თებეს თავმომწონე დედოფალი იყო. „ნიობემ, ღმერთებთან ქიშპობით თავი დაიღუპა. ამაყობდა იმით, რომ მრავალი … Read more

🪨 2022 წლის 27 მაისს(ამ წლის) ყველაზე დიდი ასტეროიდი, დედამიწის გვერდით ჩაივლის, ის გზაშია. NASA-ს დედამიწის ახლომდებარე ობიექტების კვლევის ცენტრის (CNEOS) მონაცემებით, უზარმაზარი ასტეროიდი დედამიწას მოუახლოვდა. 🪨 ამ კოსმოსური ობიექტის ოფიციალური სახელწოდება 7335 (1989 JA) გახლავთ. მისი დიამეტრი 1,8 კილომეტრია, რაც იმას ნიშნავს, რომ მოულოდნელად ტრაექტორიის შეცვლისა და გეზის ჩვენკენ აღების შემთხვევაში, მნიშვნელოვანი ზიანის მოტანა … Read more

მარიამ მირზახანი – ირანელი მათემატიკოსი, სტენფორდის უნივერსიტეტის მათემატიკის სრული პროფესორი. მირზახანი 1977 წლის 12 მაისს თეირანში დაიბადა. საშუალო სკოლა ოქროს მედლით დაამთავრა და ეროვნულ ოლიმპიადაში მათემატიკაში გამარჯვების შემდეგ კოლეჯში უგამოცდოდ ჩაირიცხა.1994 წელს მირზახანი გახდა პირველი ირანელი ქალი, რომელმაც ჰონგ კონგში მათემატიკური საერთაშორისო ოლიმპიადაზე ოქროს მედალი მოიპოვა და უმაღლესი ქულები დააგროვა.მომდევნო წელს, ტორონტოში, იგი გახდა პირველი … Read more

 დედამიწის წყლის ციკლი მუდმივი განახლების პროცესია. ციკლი არასდროს ირღვევა. დედამიწაზე ყოველთვის ერთი და იგივე რაოდენობის წყალია. დედამიწის ყოველი მომდევნო სახეობა ერთი და იგივე წყალს სვამს. წყალი საოცარი მატერიაა, ერთ-ერთი ყველაზე არასტაბილური. მას თხევადი მდგომარეობის მიღება შეუძლია, როგორც მომდინარე, აირადის, როგორც ორთქლის ან მყარის როგორც ყინული.  წყალი ჩვენი პლანეტის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი რესურსია. თუ ლითონთა მარაგი გამოილევა, … Read more

სასარგებლო წიაღისელის მოპოვების ღია წესის განვითარებამ მკვეთრად გაამდიდრა ისეთი ფართობები, რომლებმაც განიცადეს ნგრევა. ნაყოფიერი მიწების ადგილზე იქმნება უნაყოფო, მცენარეულობას მოკლებული სივრცეები, რომლებსაც უწოდებენ „ინდუსტრიულ უდაბნოებს“სამთამადო მრეწველობის შედეგად მიწების დიდი ნაწილი განიცდიან ნგრევას, მინერალების მოპოვების შედეგად დარღვეული მიწების ყოველი ჰექტარი მავნე გავლენას ახდენს მეზობელ ტერიტორიაზე. დანგრეული ფართობი შეიძლება დაიყოს ორ ჯგუფად: 1. მიწები ნაყარი გრუნტით-სამრეწველო ნარჩენები, … Read more