სტატიები

სიმ­ძი­მის ძა­ლის გა­ნა­წი­ლე­ბის ხა­სი­ა­თი დე­და­მი­წის ზე­და­პირ­ზე ქერ­ქის აგე­ბუ­ლე­ბა­ზეა და­მო­კი­დე­ბუ­ლი. ამი­ტომ, თუ ვი­ცით ეს გა­ნა­წი­ლე­ბა, შე­იძ­ლე­ბა ვიმ­სჯე­ლოთ ქერ­ქის აგე­ბუ­ლე­ბა­ზეც. პირ­ვე­ლი გე­ო­ფი­ზი­კუ­რი თე­ო­რია ქერ­ქის აგე­ბუ­ლე­ბის შე­სა­ხებ, რო­მე­ლიც XIX სა­უ­კუ­ნის შუა წლებ­ში ჩა­მო­ყა­ლიბ­და, წარ­მო­იშ­ვა გრა­დუ­სუ­ლი გა­ზომ­ვე­ბის შე­დე­გე­ბის და­მუ­შა­ვე­ბის დროს გა­მოვ­ლე­ნი­ლი შე­უ­სა­ბა­მო­ბის ახ­სნას­თან და­კავ­ში­რე­ბით; მას იზოსტაზიის ანუ დე­და­მი­წის ქერ­ქის წონასწორობის თე­ო­რია ეწო­და. ცხრილ­ში ყვე­ლა­ზე სა­ყუ­რად­ღე­ბო ფაქ­ტი ის არის, რომ … Read more

რა წარმოქმნის ცისარტყელას და რატომ არის იგი მრგვალი? რატომ ვხედავთ ცისარტყელას თავზე მეორე ცისარტყელას ფერების შებრუნებული მიმდევრობით? ამ კითხვაზე პასუხი დაკავშირებულია მზის სხივების წვიმის წვეთებში გარდატეხისა და არეკვლის მოვლენებთან. ჯერ კიდევ ნიუტონმა თავისი ბრწყინვალე ექსპერიმენტებით დაადასტურა, რომ სინათლის თეთრი სხივი მინის პრიზმაში გავლისას ფერად სხივებად იშლება. წყლის წვეთში მზის სხივის სვლა, რომელიც ცისარტყელას გვაძლევს და … Read more

ადამიანი პლანეტის ერთიანი სისტემის მხოლოდ უმნიშვნელო ნაწილია, მაგრამ მისი ნებისმიერი მოქმედება დედამიწის ეკოსისტემაზე აისახება. იგი თავისი განვითარების ყველა ეტაპზე მჭიდროდ იყო დაკავშირებული გარემოსთან, თუმცა მაღალინდუსტრიული საზოგადოების ჩამოყალიბების შემდეგ ბიოსფეროზე ანთოპოგენური ზემოქმედება განსაკუთრებით გაიზარდა. ეკოლოგიურად სახიფათო ფაქტორები ძირითადად ტექნოგენური წარმოშობისაა. წყალთან, ჰაერთან, ნიადაგთან ადამიანი თავისი ცხოველქმედების პროცესში მუდმივ კონტაქტშია. ეკოლოგიური ჯაჭვში მავნე ნივთიერებები ერთი რგოლიდან მეორეშ … Read more

ჩვენი პლანეტა განწირულია. უბრალოდ, ეს ძალიან დიდი ხნის შემდეგ მოხდება, როდესაც ჩვენი მზე წითელ გიგანტად გაფართოვდება და დედამიწას შთანთქავს. და მაინც, რა არის სამყაროს ჭეშ­მა­რი­ტი ასაკი და მართლა განადურდება თუ არა? ასწლეულების განმავლობაში მეცნიერები, ფილოსოფოსები და თეო­ლო­გები ამის გარკვევას, თუნდაც მიახლოებით, ცდილობდნენ. დე­დამიწის ასაკი – დრო, რომელიც გავიდა დედა­მი­წის, როგორც დამოუკიდებელი პლანეტის წარმოქმნის მომენტიდან. დედამიწის … Read more

მას შემდეგ, რაც ნიკოტინის ზემოქმედება იგრძნო ადამიანმა, მის მიმართ ინტერესი არ განელებულა. მეცნიერულად თუ ავხსნით, ნიკოტინი თამბაქოს შემადგენელი ძირითადი ბიოლოგიურად აქტიური ნი­ვთ­იერებაა.  თამბაქოს ფოთლებში ნიკოტინის გარდა კიდევ 11 ალკა­ლო­იდია: ნო­რნი­კოტინი, ნიკოტირინი, ნიკოტეინი, ნიკოტიმინი და სხვა, ისინი თავიანთი შემცველობითა და თვი­სებებით გვანან ნიკოტინს, თუმცა, ნაკლებად შხამიანებია. როდესაც ადამიანი თამბაქოს მოწევას იწყებს, მას არასასიამოვნო შეგრძნებები აქვს, რაც­­ … Read more

სატყეო მეურნეობის კულტურის ამაღლების, მისი ინტენსიფიკაციის აუცილებელი პირობაა ტყის ბუნებისა და მისი განვითარების კანონზომიერებათა ღრმა ცოდნა. უნდა ვიცნობდეთ ტყის მერქნიანი ჯიშების ეკოლოგიასა და ბიოლოგიურ თავისებურებებს, აგრეთვე ტყის თანასაზოგადოებათა განვითარების დინამიკასა და იმ ფიზიკურ-გეოგრაფიულ პირობებს, რომელშიც ტყე ვითარდება. ყოველივე ეს ისე მნიშვნელოვანი და აუცილებელია, როგორც მედიცინისთვის ადამიანის ანატომიის, ფიზიოლოგიისა და საერთოდ ბიოლოგიის საფუძვლიანი ცოდნა. საქართველოს მთის … Read more

🌹 1891 წლის 20 ოქტომბერს დაიბადა ინგლისელი ფიზიკოსი ჯეიმს ჩედვიკი.  დოქტორის ხარისხი კემბრიჯის უნივერსიტეტში მიიღო. 🌹 1914 წელს აღმოაჩინა, რომ β-დაშლის დროს ბირთვიდან ამოტყორცნილი β-ნაწილაკებს აქვთ განუწყვეტელი სპექტრი. ასევე  შეისწავლა მსუბუქი ელემენტების ბირთვის ხელოვნური დაშლა და ელექტრონების სპონტანური ამოვრქვევა α-ნაწილაკებით მათი დაბომბვის დროს. 🌹 მან აღმოაჩინა ატომბირთვის შემადგნელი ნეიტრალური ნაწილაკი ნეიტრონი. 1935 წელს ნობელის პრემია ფიზიკაში ნეიტრონის … Read more

ელემენტარული ნაწილაკების უმრავლესობიდან დაწყებული, პლანეტებითა და ვარსკვლავებით დამთვარებული ყველა ფიზიკური სხვეულის ერთ-ერთი უნივერსალური თვისებაა მაგნეტიზმი. სივრცეს, სადაც შეიძლება დაფიქსირდეს რომელიმე სხეულის მაგნეტიზმის გავლენა, სხეულის მაგნიტური ველი ეწოდება. დედამიწასაც აქვს თავისი მაგნიტური ველი(გეომაგნიტური ველი), რომელიც შეისწავლება დედამიწის ზედაპირზე დაკვირვებებით, აერომაგნიტური აგეგმვით ან თანამგზავრთა საშუალებებით. დედამიწის მაგნიტური ველი გარკვეული მიახლოებით შეიძლება ჩაითვალოს ღერძის გასწვრივ დამაგნიტებული სფეროს მაგნიტურ … Read more

სამყაროში გრავიტაცია ყველაფერს აქვს. გრავიტაციულ ტალღებს კი ნებისმიერი ობიექტი წარმოქმნის, თუმცა მისი დაფიქსირება ძალიან რთულია, რადგან ისინი ნულის ტოლია. ალბერტ აინშტაინმა ფარდობითობის თეორიაში, გრავიტაცია განსაზღვრა ფენომენად, რომელიც სივრცე-დროის გამრუდების შედეგად წარმოიქმნება. გრავიტაციული ტალღა არის სივრცე-დროის ტალღისებური ცვლილება. ეს გამრუდება წარმოიქმნება მაშინ როდესაც სივრცეში ჩნდება მასა. ჩვენი მზე მასიური ობიექტია, შესაბამისად ის თავის გარშემო ქმნის მრუდე … Read more

ნაკლები მასა. შავი ხვრელი არის დიდი მასა შედარებით მცირე ფართობზე. ისინი აგზავნიან ტალღებს სივრცეში, რომელსაც გრავიტაციული ტალღები ეწოდება. წყარო: https://www.britannica.com/science/relativity/Experimental-evidence-for-general-relativity