სტატიები

საუკუნეების განმავლობაში, ქალი მკვლევრები “მოხალისე” ფაკულტეტის წევრებად მუშაობდნენ, მათ მნიშვნელოვან აღმოჩენებს კი კაცები ისაკუთრებდნენ. ამასთან, მათ კვლევებისთვის მწირი სამუშაო რესურსები ჰქონდათ და თავდაუზოგავი შრომა სჭირდებოდათ. დღეს მეცნიერებს მიაჩნიათ, რომ დამოკიდებულება შეიცვალა. თუმცა სექსიზმის ბევრ შემთხვევას ისევ ვაწყდებით.წარმოგიდგენთ 6 მკვლევარ ქალს, რომლებმაც ძალიან მნიშვნელოვანი აღმოჩენები გააკეთეს, მაგრამ მათი სახელები მხოლოდ სამეცნიერო საზოგადოებაში იციან. მიზეზი კი ისაა, … Read more

💡 ფიზიკის დარგში პრემია მიენიჭათ ნორმან რამზეის-სივრცულად მიმორიგებული მაოსცილირებელი ველების მეთოდისა(რომელსაც მოჰყვა ცეზიუმის ატომური საათების შექმნა) და წყალბადის მაზერის (სიხშირის მიხედვით ყველაზე უფრო სტაბილური ელექტრომაგნიტური რხევების წყარო)აღმოჩენისთვის. ჰანს დემელტსა და ვოლფგანგ პაულს -გარემოგსგან იზოლირებული ცალკეული იონების ელექტრომაგნიტურ ხაფანგში შეკავების მეთოდის შემუშავებისათვის, რაც საშუალებას იძლევა განხორციელდეს საუკეთესო გადაწყვეტის პრეციზიული სპექტროსკოპია. 🌹 ნორმან რამზეი დაიბადა 1915 წელს. … Read more

“მან არ იცის, რომ მე ვარსებობ. აღარც კი ახსოვს, რომ ჩვენ შეიძლება ვარსებობდით. ისინიც მეჯავრება, ვისაც პრეზიდენტი ეჯავრება ან უყვარს. პარტიულები, უპარტიოები, კავშირელები, გუნდელები, უგუნდოები, უკავშიროები, მეჯავრება ლტოლვილები და თბილისელებიც, რომლებსაც ერთმანეთი ეჯავრებათ.”(სპაზმები) “კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება”-ეს ძველი შემორჩენილი აბრაა და ეს სიტყვები სულაც არ არის განკუთვნილი მათთვის, ვინც დღეს “დაუპატიჟებლად” ცხოვრობს სასტუმრო “ივერიაში”. ამ … Read more

🌟 ჩვენი ცა ცოცხალია ვარსკვლავების ნაკადებით. ქვემოთ წარმოდგენილ რუკაზე ჩანს ირმის ნახტომის 26 მილიონი ვარსკვლავის მოძრაობა. ეს რუკა აგებულია ESA-ს თანამგზავრის Gaia-ს(ევროპის კოსმოსური სააგენტოს თანამგზავრი) ბოლო მონაცემებით. 🌟 ლურჯი ფერის ვარსკვლავები ჩვენსკენ მოძრაობენ, ხოლო წითელი ფერის ვარსკვალები უფრო და უფრო გვშორდებიან. 🌟 ხაზები ასახავს ვარსკვლავების მოძრაობას ცაზე. 🌟 დიდი ცისფერი უბნები მარცხნივ და წითელი უბნები … Read more

🌸 ლიზა მაიტნერი ავტრიელი რადიოქიმიკოსი, ფიზიკოსი და ქიმიკოსი.  ლიზა და ფიზიკოსი ოტო ჰანი ერთად მუშაობდნენ 1939 წელს. ამ ქალბატონმა პირველად აღმოაჩინა ურანის ბირთვული დაშლის პროცესი (როცა ურანის ბირთვში ზედმეტი ნეიტრონი აღწევს). როდესაც კვლევის შედეგები გამოქვეყნდა ლიზა და ოტო მიხვდნენ, რომ დაშლის პროცესი, რომელიც ურანის ატომბირთვს ხლეჩს ორ მცირე ბირთვად, მიმდინარეობდა ენერგიის გამოთავისუფლების თანხლებით. 🌸 ლიზამ 1905 წელს დაასრულა სადოქტორო კვლევა და გახდა … Read more

ჩვენს პლანეტას უფრო და უფრო დიდ საშიშროებას უქმნის ბუნებრივი და გეოტექტონიკური კატასტროფები. ეს შეიძლება ბევრი რამით იყოს გამოწვეული. დედამიწაზე სწრაფად იზრდება მოსახლეობა, ხდება მისი კონცენტრაცია დიდ ქალაქებში, შენდება ატომური სადგურები, მილსადენები, დიდი კაშხლები, ვითარდება ქიმიური მრეწველობა, რაც სულ უფრო ზრდის შესაძლო კატასტროფებთან დაკავშირებულ რისკს. ბუნებრივი მოვლენა ზოგჯერ კატასტროფული ხასიათის პროცესად იქცევა. მაგალითად, დიდი რაოდენობით ნალექმა … Read more

სამრეწველო აირული გამონაყოფის მავნე კომპონენტებისაგან გასაწამენდად გამოიყენება სხვადასხვა პროცესები: აბსორბცია, ადსორბცია, მავნე კომპონენტების ქიმიური გარდაქმნა ნაკლებად მავნე შენაერთებად. აბსორბცია არის თხევადი შთანთქმელებით აირის შთანთქმის პროცესი, ხოლო ადბორცია-მყარი ფორიანი ნივთიერების ზედაპირით აირთა შთანთქმის პროცესი. მავნე აირული კომპონენტების ნაკლებად მავნე ფორმაში გადაყვანა შეიძლება განხორციელდეს ქიმიური რეაგენტებით. აბსორციულ აპარატებში აირისა და სითხის შორის მასათა ცვლა ხდება გამყოფ ზედაპირზე, … Read more

დასავლეთ ევროპისა და აღმოსავლეთის საზოგადოებათა განვითარება ერთმანეთისგან მკვეთრად განსხვავდებოდა. ამ განსხვავებას ძირითადად გეოგრაფიული გარემო განაპირობებდა. კერძოდ, დასავლეთ ევროპის უმეტეს ისტორიულ რეგიონებში ატმოსფერული ნალექები საკმარისი იყო არა მარტო მარცვლეულის(ხორბლეულის), არამედ ტენისმოყვარული სასოფლო-სამოურნეო კულტურებისთვისაც(ვაზი, ხეხილი და სხვა) და თითქმის არ მოითხოვდა ხელოვნურ მორწყვას, ირიგაციას. სულ სხვაგვარ ვითარებას ჰქონდა ადგილი აღმოსავლეთში, სადაც მეტწილ რეგიონებში ბუნებრივი, ატმოსფერული ნალექები უმნიშვნელო … Read more

“ყველა ხეს გამოიყენებ და ტყეს მოკლავ, შემდეგ იქაურობას მოშორდები და ტყეს სიცოცხლე უბრუნდება. ხეებს 10 წელი მოშორდები და შემდეგ ისევ შეძლებ მათ დამუშავებას. ქვანახშირზეც იგივე შემიძლია ვთქვა”. ტყე ბუნების მნიშვნელოვანი რესურსია, იგი შეუფასებელია. ტყის საფარი დედამიწაზე არსებული ხმელეთის მესამედს შეადგენს. დედამიწისთვის ტყე ყველაზე უფრო ორგანული ადგილია, რომელშიც უამრავი ცოცხალი არსება ბინადრობს. ტყე დიდ გავლენას ახდენს … Read more

ხანდახან თქვენს ოჯახში ზარს რეკავენ. ეს არ არის არც მეზობელი, არც მეგობარი, არც ნათესავი, მაგრამ ის მაინც მოყვასია თქვენი. თქვენ კი კარს იქიდან გაუბედავად, ცოტა მკვახეთ პასუხობთ, რომ კარს ვერ გაუღებთ, რადგან.. მიზეზი მართლაც არსებობს. ხოლო კარს უკან მდგარი, ხელში ყოველი შემთხვევისთვის წამოღებული ძველი ჩანთით, უკვე თქვენს მეზობელთან აკაკუნებს. და თქვენ, ვიღაცის თუ რაღაცის ძალით, … Read more