სტატიები

სმოგი, მისი წარმოშობის მექანიზმი. სამრეწველო ქალაქების ატმოსფერული ჰაერისთვის დამახასიათებელია ნისლიანი დღეების რიცხვის გაზრდა, რაც განსაზღვრას ატმოსფერული ჰაერის დაბინძურების ხარისხს. თითქმის ყოველი დიდი სამრეწველო ცენტრებისა და მეგაპოლისის მნიშვნელოვანი პრობლემაა ბოლ-ნისლი ანუ სმოგი, რომლის წარმოქმნაში მონაწილეობს სამრეწველო საწარმოების და ავტოტრანსპორტიდან გამონაბოლქვი გაზები. იგი უარყოფით გავლენას ახდენს ადამიანის ჯანმრთელობაზე, ასევე სხვა ცოცხალ ორგანიზმებსა და ატმოსფეროში მიმდინარე პროცესებზე(ლორწოვანი გარსების … Read more

ატმოსფეროს გაჭუჭყიანება ძირითადად ხდება აზოტმჟვას წარმოების დროს მიღებული აზოტის ოქსიდებით. ტექნოლოგიური სქემით გათვალისწინებულია მათი გაუვნებელყოფა კატალიზური აღდგენით თავისუფალ აზოტამდე, მაგრამ ტექნოლოგიური რეჟიმის დარღვევა, აპარატურის ჰერმეტიზაციის ხარისხი, საიმედო აირდამჭერი და აირგამანეიტრალებელი მოწყობილობების უქონლობა განაპირობებენ აზოტის ოქსიდების მუდმივ გამოყოფას. იმავე მიზეზებით ხდება ატმოსფეროს გაუჭუჭყიანება ამიაკითა და ნახშირჟანგით. ამ წარმოების ჩამდინარე წყლები შეიცავენ აზოტმჟავას, ამონიუმის იონებს, ციანიონებს, ნიტრიტებს, … Read more

ზესტაფონისა და მისი შემოგარენის ნიადაგში ტოქსიკური ლითონების შემცველობა. ფაქტობრივი მასალები მეტყველებენ, რომ საკვლევ ობიექტებში ტოქსიკური ლითონების შემცველობა მაღალია და რამდენიმე ათეულჯერ აღემატება ზღვრულად დასაშვებ კონცენტრაციებს. ტყვიის, კადმიუმის და თუთიის შემცველობები მაღალია იქ, სადაც არის ავტოტრანსპორტის ინტენსიური მოძრაობა. მანგანუმით დაბინძურება დაკავშრებულია, ქალაქ ზესტაფონში ფეროშენადნობთა ქარხანასთან- წარმოების ნარჩენებთან და გამონაბოლქვ აირებთან

მსოფლიო მეტალურგიულ პრაქტიკაში სტრატეგიულ ლითონად აღიარებული მანგანუმის რაციონალურად გამოყენების პრობლემამ, განსაკუთრებული სახალხო–სამურნეო მნიშვნელობა შეიძინა. მკაცრმა კონკურენტულმა გარემომ დღის წესრიგში დააყენა უფრო ეფექტურად იქნას გამოყენებული მანგანუმშემცველი ნედლეულის რესურსები. ამ მიმართებით მეტად მნიშვნელოვანია მანგანუმის გადამუშავების ფუნდამენტალური გამოკვლევების განვითარება და მის საფუძველზე შექმნილი პრინციპულად ახალი და მოქმედი სქემების სრულყოფილი ტექნოლოგიები, რომლებიც უზრუნველყოფენ მანგანუმის სასარგებლო გამოყენების გაზრდას მისი გადამუშავების … Read more

ნახშირბადის დიოქსიდი- წარმოიქმენება ყველა სახის საწვავის წვისას. მისი რაოდენობის გაზრდა იწვევს ტემპერატურის გაზრდას, რასაც არასასურველი გეოქიმიური და ეკოლოგიური შედეგები მოსდევს. ნახშირჟანგი- წარმოიქმნება ყოველგვარი საწვავის არასასურველი წვისას, რაც არღვევს ატმოსფეროს სითბურ ბალანს. უარყოფითად მოქმდებს ადამიანების ჯანმრთელობაზე, სისხლში ოქსიჰემოგლობინის წარმოქნის გამო. გოგირდის ჟანგი- შედის სამრეწველო საწარმოების კვამლში, ამწავევებს რესპირაციულ დავადებებს და ბრონქიტს. მავნებელია მცენარეებისთვის. შლის კირქვას და … Read more

თანამედროვე ინდუსტრიულ სამყაროში გაბინძურების მრავალი წყარო არსებობს, რომელიც გარემოს თითქმის ყველა კომპონენეტის დაბინძურებას იწვევს. გამაბინძურებელ ნივთიერებათა ჩამონათვალი ბევრია, ეს სია დღითიდღე იზრდება ახალ ნივთიერებათა სინთეზისა და შექმნის გამო.ფრანგი მეცნიერის ფ. რამადის კლასიფიკაციის მიხედვით არსებობს შემდეგი დამაბინძურებლები:  ფიზიკური გამაბინძურებელი: რადიოაქტიური ელემენტები, სითბური გაბინძურება, ხმაური და დაბალი სიხშირის ვიბრაცია.  ქიმიური გამაბინძურებლები: აზოტის, გოგირდის, ნახშრბადის ჟანგეულები, ნახშრწყალბადები, პლასტმასები, … Read more

საწვავის წვის პროცესში წარმოქმნილი ოქსიდები ატმოსფეროში არსებული წყლის ორთქლთან ურთიერთქმედების შედეგად მჟავებად გარდაიქმნება, რასაც მჟავა წვიმებს უწოდებენ.მჟავა წვიმების მოქმედებით ნადგურდება მცენარეული საფარი, იღუპება ტყის მასივები, მჟავა წვიმები ნიადაგის მჟავიანობის გადიდებას იწვევს, ამის გამო მცენარეების ზრდის სიჩქარე მცირდება. მჟავა წვიმებმა ათასობით ტბის “სიკვდილი გამოიწვია. მჟავა წვიმები ლითონის კონსტრუქციებს მნიშნელოვან ზიანს აყენებს, რადგან აჩქარებს კოროზიის პროცესს. ეკოლოგიური … Read more

ფეროსილიციუმი- ფოლადის განჟანგვა. ელექტროტექნიკური (სატრანსპორტო) სარესორო-საზამბარე ფოლადების ლეგირება; სპეციალური დანიშნულების საკონსტრუქციო, ინსტრუმენტალური და სხვა სახის ფოლადების ლეგირება. როგორც აღმდგენელი(ფეროვანადიუმი, ფერომოლიბდენი და სხვა) საწარმოებლად. კრისტალური სილიციუმი- სილიციუმიანი ბრინჯაოს საწარმოებლად, სოლუმინის მისაღებად სილიკოკალციუმი- ფოლადების განჟანგვა. სილიკოალუმინი-ფოლადების განჟანგვა. როგორც აღმდგენელი ლითონთერმულ პროცესებში, თერმიტული შედუღების დროს და სხვა. ფერომანგანუმი- ფოლადების განჟანგვა. საინსტრუმენტო, საკონსტრუქციო და მაღალმანგანუმიანი ფოლადების ლეგილირებისთვის. ფოლადების დესულფურაციისათვის. … Read more

   შავი ხვრელები- უსასრულობის მეორე მხარე. ისინი იმდენად არიან შეკუმშულები, რომ სინათლესაც არ შეუძლია თავი დააღწიოს. შავი ხვრელები გამომჟავნებას ძალიან იშვიათად ექვემდებარებიან. დღეს კი მეცნიერებმა ჩვენი გალაქტიკის ცენტრში მდებარე შავი ხვრელი გამოამჟავნეს.  როგორ უნდა აღმოვაჩინოთ რაღაც რაც იმალება წყვდიადში? ალბათ უნდა დავუკვირდეთ მის გამამჟავნებელ ნიშნებს.შავი ხვრელები სიცრცე-დროში ტოვებენ კვალს. ისინი ობიექტებს მათ ღრმულში შთანთქავენ. შავი … Read more

პირველი ქიმიკოსი ქალი, რომლის ჩანაწერიც ძველი წელთაღრიცხვით 1200 წლით თარიღდება, ტაპათი ბელატეკალმი იყო, მან თავის ნაშრომებში დაწვრილებით აღწერა სხვადასხვა სურნელოვანი ნედლეულის, ასევე გაფილტვრისა და გამოხდის პროცესები. მნიშვნელოვანია, რომ მისი ეს მეთოდი დღესაც აქტუალურია და თანამედროვე ქიმიაშიც გამოიყენება. ბევრი მეცნიერი ქალის სახელი, რომლებიც წარსულში მოღვაწეობდნენ, დრომ ვერ შემოინახა, არც მათი საქმიანობის შესახებ შემოგვრჩა ცნობები, ამიტომ მნიშვნელოვან … Read more