ცოცხალი მატერიის შესწავლა მეცნიერების მრავალი დარგის ერთ-ერთი საინტერესო პრობლემათაგანია. უკანასკნელ წლებში კი უდიდესი მიღწევებია მოპოვებული ამ პრობლემის მოლეკულურ დონეზე კვლევისათვის, რაშიც უდავოა ქიმიის მეცნიერებისროლი.ცილის ბიოსინთეზი, მემკვიდრული ნიშნების გადაცემა, დაავადებათა მოლეკულური საფუძვლები, ცილებისა და ნუკლეინის მჟავების აგებულების დაგენა, ცოცხალ სისტემებში ენერგიის გადაცემა, ფერმენტების აღნაგობისა და მოქმედების მექანიზმების შესწავლა, აქტიურ ნივთიერებათა ტრანსპორტირება ორგანიზმებში, ლიპოპროტეიდული მემბრანების სტრუქტურისა და … Read more

მზე მესამე თაობის ახალგაზრდა ვარსკვლავია, რომელიც სხვა ვარსკვლავის აფეთქების შედეგად მიღებული ვარსკვლავის მტვრისა და გაზის ნისლეულისგან წარმოიქმნა. მზე და მისი სისტემა 4, 6 მილიარდი წლის წინ ჩამოყალიბდა, მაგრამ მისი ისტორიაბევრად უფრო ადრე, 6 მილიარდი წლის წინ დაიწყო, მეორე თაობის გიგანტური ვარსკვლავის აფეთქების შედეგად.თუ როგორ წარმოიქმნა სამყარო, ზუსტად უცნობია. ყველაზე გავრცელებული ჰიპოთეზის თანახმად, სამყარო 13, 7 … Read more

XII საუკუნის პირველი ნახევრის ქართული კედლის მხატვრობის ძეგლებს შორის განსაკუთრებული ადგილი უჭირავს გელათის მოზაიკას, რომელიც დაცულია მთავრი ტაძრის კონქში და თარიღდება ზუსტად 1125-1130 წლებით. მოზაიკური მხატვრობა, ქართული ხელოვნების ტრადიციის მიხედვით, საკურთხევლის კონქს ამკობს. ტაძრის დანარჩენი ნაწილი თავდაპირველად მოხატული ყოფილა ფრესკებით, რომელთა დიდი ნაწილი განახლებული ყოფილა სხვადასხვა დროს. ტაძრის დასავლეთ ნარტექსში დარჩენილია ტაძრის აგების დროინდელი ფრესკული … Read more

ჰორიზონტი. ასტრონომიული ობიექტებისა და მოვლენების შესწავლა-კვლევის საფიძველსა და პირველსაწყისს დაკვირვება ანუ დამზერა წარმოადგენს. ასტრონომიული მეცნიერების ჩასახვა მაშინ დაიწყო, როცა ადამიანი გარემოსა და ცას დააკვირდა. ჩვენც გარემოს დაკვირვებით დავიწყოთ ასტრონომიის შესწავლა, ამისთვის უკეთესია გავიდეთ გაშლილ ადგილას-ტრიალ მინდორზე, რათა ხელს არ გვიშლიდეს ახალო ამართული მაღალი ნაგებობანი ან მთები, თუმცა მაღალი შენობის სახურავიც გამოგვადგება, როგორც ადგილი ამგვარი დაკვირვებისათვის. … Read more

ფიზიკურ ველი (ან გეოფიზიკური) ველი-ესაა მატერიის არსებობის ფორმა, რომელიც ნივთიერების ელემენტარულ ნაწილაკებს აკავშირებს ერთმანეთთან  ერთ სისიტემად და გადასცემს  გარკვეული სიჩქარით ერთი ნაწილაკის ზემოქმედებას სხვებზე (ე.ი. ანხორციელებს ამ ნაწილაკების ურთიერთქმედებას). ყოველი გეოფიზიკური ველი ხასიათდება მისი დამახასითებელი პარამეტრებით. გეოფიზიკური პარამეტრები ესაა სიდიდები, რომელთა მნიშვნელობა გამოიყენება გეოფიზიკური ველების განსხვავებისთვის. გეოფიზიკური ველი ასახავს იმ გეოფიზიკური პარამეტრების სივრცულ განაწილებას, რომლებიც … Read more

ფეროშენადნობთა წარმოების პროცესში გამოიყენება მრავალგვარი ნახშირბადიანი აღმდგენლები: კოქსწვრილა, დაყალიბებული კოქსი,ნახევრადკოქსი, ხის ნახშირი, ანტრაციტი, ქვანახშირი, ნავთობის კოქსი, ტორფის კოქსი, ნახერხი და სხვ. ყველა ეს მასალები თავისი თვისებებით ძლიერ განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან. კოქსწვრილა – არის ქვანახშირებიდან მეტალურგიული კოქსის წარმოების პროცესში წარმოქმნილი თანმდევი პროდუქტი. იგი არისყველაზე გავრცელებული და იაფი აღმდგენელი. იგი გამოიყენება ყველა პროცესებში, სადაც დასაშვებია მაღალნაცრიანი აღმდგენლის გამოყენება … Read more

დიდი დათვი ჩრდილოეთის პოლუსის მახლობელი თანავარსკვლავედია და მუდამ ჰორიზონტზეა. მასზე დაკვირვება ყველაზე უფრო მოსახერხებელია გაზაფხულისა და ზაფხულის ღამეებში, გარემოცულია მენახირის, მეძებარი ძაღლების, პატარა ლომის, ფოცხვერისა და პატარა დათვის თანავარსკვლავედებით. ნათელ და უმთვარო ღამეში უბრალო თვალით შესაძლებელია დიდი დათვის თანავარსკვლავედის 125 ვარსკვლავის დანახვა, მაგრამ 20 მათგანი მეოთხე ვარსკვლავური სიდიდისაა. ყველაზე უფრო კაშკაშა ვარსკვლავი კი შვიდია. სწორედ … Read more

ეს ცნება პირველად შემოიტანა გალილეო გალილეიმ.მაგალითები: ✨ დახრილი სიბტყეზე ჩამოსრიალების შემდეგ სხეული ჩერდება ხახუნის გამო. ამიტომ ხახუნს თუ შევამცირებთ სხეული კიდევ უფრო შორს გაჩერდება და ზღვარში თუ გამოვრიცხავთ ხახუნს ის არ უნდა გაჩერდეს. მაგრამ ასეთი ცდის ჩატარება რეალურად შეუძლებელია, რადგანაც ხახუნს ვერ გამოვრიცხავთ და მხოლოდ აზრობრივად შეგვიძლია ‘’ჩავატაროთ’’ ეს ცდა ანუ ვთვათ, რომ სხეული არ … Read more

სორის მონუმენტური ფერწერის მაღალმხატვრული ნაწარმოების შემქმნელი მხატვარი დავითი იყო, ერთ-ერთი პირველი ქართველი ოსტატის, რომელმაც თავის ქმნილებაში XVI საუკუნის მონუმენტური ფერწერის ახალი სტილის ნიშნები ასახა. XVI ს. ხელოვნება, რომელიც ისტორიაში ცნობილია “პალეოლოგიური რენესანსის” სახელწოდებით, ახალ ეტაპს წარმოადგენდა შუა საუკუნეების ხელოვნების განვითარებაში. ქართველი მხატვრები, რომლებმაც ახალი წესები და წერის ფერწერული ხერხები შეითვისეს, ამავე დროს ქართული ფერწერის მრავალსაუკუნოვანი … Read more