მზე

მზე – მზის სისტემის ერთადერთი, დღის მანათობელი ვარსკვლავია და მიე­კუ­თ­ვ­­­ნება ნორმალური ჯუჯას ტიპის ვარსკვლავს. მზის გარშემო ბრუნავს ამ სის­ტემის სხვა ობიექტები: პლანეტები და მათი თანამგზავრები, ჯუჯა პლანეტები და მა­­თი თა­ნამ­გზავრები, ასტეროიდები, მეტეორიტები, კომეტები და კოსმოსური მტვერი. მზის ზედაპირზე ტემპერატურა 6000 K აღწევს. ამიტომ მზე თითქმის თეთრი ფერით ანათებს, მაგრამ მზის პირდაპირი სინათლე ჩვენი პლანეტის ზედაპირთან … Read more

ნახშირბადი-სიცოცხლის საშენი ბლოკი

ნახშირბადი ბუნებაში თავისუფალი სახით მოიპოვება, ქვანახშირის სახით და ასევე სხვადასხვა ალოტროპიული მოდიფიკაციის სახით, როგორიც არის ალმასი, გრაფიტი და ბოლო წლებში აღმოჩენილი ფულერენები. ნახშირბადი ასევე გვხდება კარბინის სახით. ეს უნიკალური ელემენტი, რომელიც მენდელეევის პერიოდული სისტემის 2-ე პერიოდის მე-4 ჯგუფის მთავარი ქვეჯგუფის, მე 6 ნომერს იკავებს სიცოცხლისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი ელემენტია. ყველაფერი იქიდან შეიცვალა, როდესაც ადამიანმა დედამიწის სიღრმეში დამარხული ენერგიის … Read more

სამყაროს ასაკი

მე-20 საუკუნემდე მეცნიერები თვლიდნენ რომ ჩვენი სამყარო სტაციონალურია. ამ თეორია აინშტაინიც კი ეთანხმებოდა. მან შესაბამისი განტოლებებიც კი შეადგინა, რათა ამ განტოლებების ამონახსნები შესა­ბა­მი­სობაში ყოფილიყო სტაციონარულ პირობებთან. მოგვიანებით გრიდმანმა დაამტკიცა რომ სამყარო არასტაციონალურია და ის მუდმივად ფართოვდება. ფართოვდება. ეს აზრი ექსპერიმენტალურად დაადასტურა ე. ჰაბლ­მა, რომელიც ზომავდა იმ ობიექტების წითელ წანაცვლებას, რომლებიც გვშორდება. “ამ მონაცემების საფუძველზე ჯორჯ … Read more

მინერალურ ნედლეულთა ქიმია

ტერმინი “მინერალი”1636 წელს იტალიელი მეცნიერის ბერნარდ ცეზიუმა გამოიყენა. “მინერა” ლათინური სიტყვაა და მადნის ნატეხს ნიშნავს .დღეისათვის ცნობილია 3000-ზე მეტი მინერალი. ყოველწლიურად მინერალების რიცხვი რამოდენიმე ათეულით იზრდება. მინერალებს შეისწავლის მეცნიერება- მინერალოგია. მინერალი არის ბუნებრივი მასალა, ბუნებრივი რესურსი, რომელიც მრეწველობაში გამოიყენება პროდუქციის მისაღებად. დედამიწის ქერქი პრაქტიკულად პერიოდული სისტემის თითქმის ყველა ელემენტს შეიცავს, თუმცა მისი მასის 99% სულ … Read more

ატმოსფეროს დაბინძურების წყაროები

ატმოსფერული ჰაერის დაბინძურება დიდი ეკოლოგიური საშიშროებაა.  ძირითადად დამაბინძურებელ  ქვეყნებს 2000 წელს და დღესაც წარმოადგენს აშშ და რუსეთი. ჰაერის დაბინძურებაში 2007 წელს დანაშავედ მიჩნეული იყვნენ შემდეგი ქვეყნები: ამერიკა-30%, რუსეთი-14%, ინდოეთი-12%, ჩინეთი-4 %, არაბეთის ნახევარკუნძული-2,7%, როგორც კვლევებიდან ჩანს ამერიკა და რუსეთი ატმოფეროს მთავარ დამაბინძურებლად მიიჩნევა. 2008 წელს ჩინეთში მავნე გაზებით ჰაერის გაბინძურების დონემ მიაღწია აშშ-ს დონეს. რაც … Read more

კრიპტონი

1898 წელის 30 მაისს შოტლანდიელმა მეცნიერმა უილიამ რაზაიმ მინერალ კლევეიტიდან გამოყოფილ აირს კრიპტონი უწოდა.  მეცნიერი თხევად ჰაერში ჰელიუმს ეძებდა, მაგრამ სპექტრში ყვითელი და მწვანე ხაზები იმ ადგილებში აღმოჩნდა, რომელშიც კვალს არც ერთი უკვე ცნობილი ელემენტი არ ტოვებდა. კრიპტონი (κρυπτός ) ბერძულად „გულდახურულს“ ნიშნავს. რადონი, არგონი, ჰელიუმი და ნეონი რადიოგენული წამოშობის არიან, ესეიგი დაშლის შედეგად არიან მიღებული, … Read more

ნიობიუმი

1801 წელს ინგლისელმა მეცნიერმა ხატჩეტმა მინერალ კოლუმბისტისგან ქიმიური ელემენტი-ნიობიუმი მიიღო, რომელსაც წარსულში  კოლუმბიუმი ერქვა .  1846 წელს  გერმანელმა მეცნიერმა ჰ.როუზმა  განსაზღვრა, რომ ტანტალის საბადო  მეორე (სხვა) ელემენტს შეიცავდა, რომელსაც მან ნიობის ტანტალის ქალიშვილის პატივისცემის ნიშნად  ნიობიუმი უწოდა, რითაც ნიობიუმისა და ტანტალის მსგავსებას გაუსვა ხაზი.   ბერძნული მითოლოგიის მიხედვით თებე თავმომწონე დედოფალი იყო. „ნიობემ, ღმერთებთან ქიშპობით თავი დაიღუპა. … Read more

E = mc2

1905 წელს ალბერტ აინშტაინმა ფარდობითობის სპეციალური თეორია გამოაქვეყნა. ეს თეორია ამტკიცებს, რომ  ყველა თანაბარი მოძრაობა არის ფარდობითი, და არ არსებობს აბსოლუტური, გამორჩეული უძრავი სისტემა. ფარდობითობის სპეციალური თეორია ამ პრინციპს ამატებს კიდევ ერთ პრინციპს, რომლის მიხედვითაც  სინათლის სიჩქარე ერთიდაიგივეა ათვლის ყველა ინერციულ სისტემაში, მიუხედავად სინათლის წყაროს მოძრაობისა. როგორც ამბობენ, ფორმულა E=MC²  სამყაროს წარმოშობის ტოლობაა და  იმ კითხვის … Read more

ნიობიუმი

1801 წელს ინგლისელმა მეცნიერმა ხატჩეტმა მინერალ კოლუმბისტისგან მიიღო ქიმიური ელემენტი-ნიობიუმი, ძველად მას კოლუმბიუმი ერქვა . გერმანელმა მეცნიერმა ჰ.როუზმა 1846 წ. განსაზღვრა, რომ ტანტალის საბადო შეიცავდა მეორე (სხვა) ელემენტს, რომელსაც მან უწოდა ნიობიუმი ნიობის ტანტალის ქალიშვილის პატივსაცემად, რითაც ხაზი გაუსვა ნიობიუმისა და ტანტალის მსგავსებას. ბერძნული მითოლოგიის მიხედვით თებეს თავმომწონე დედოფალი იყო. „ნიობემ, ღმერთებთან ქიშპობით თავი დაიღუპა. ამაყობდა იმით, რომ მრავალი … Read more

ყველაზე დიდი ასტეროიდი, რომელიც წელს დედამიწის გვერდით ჩაივლის

🪨 2022 წლის 27 მაისს(ამ წლის) ყველაზე დიდი ასტეროიდი, დედამიწის გვერდით ჩაივლის, ის გზაშია. NASA-ს დედამიწის ახლომდებარე ობიექტების კვლევის ცენტრის (CNEOS) მონაცემებით, უზარმაზარი ასტეროიდი დედამიწას მოუახლოვდა. 🪨 ამ კოსმოსური ობიექტის ოფიციალური სახელწოდება 7335 (1989 JA) გახლავთ. მისი დიამეტრი 1,8 კილომეტრია, რაც იმას ნიშნავს, რომ მოულოდნელად ტრაექტორიის შეცვლისა და გეზის ჩვენკენ აღების შემთხვევაში, მნიშვნელოვანი ზიანის მოტანა … Read more