სტატიები

ჰორიზონტი. ასტრონომიული ობიექტებისა და მოვლენების შესწავლა-კვლევის საფიძველსა და პირველსაწყისს დაკვირვება ანუ დამზერა წარმოადგენს. ასტრონომიული მეცნიერების ჩასახვა მაშინ დაიწყო, როცა ადამიანი გარემოსა და ცას დააკვირდა. ჩვენც გარემოს დაკვირვებით დავიწყოთ ასტრონომიის შესწავლა, ამისთვის უკეთესია გავიდეთ გაშლილ ადგილას-ტრიალ მინდორზე, რათა ხელს არ გვიშლიდეს ახალო ამართული მაღალი ნაგებობანი ან მთები, თუმცა მაღალი შენობის სახურავიც გამოგვადგება, როგორც ადგილი ამგვარი დაკვირვებისათვის. … Read more

ფიზიკურ ველი (ან გეოფიზიკური) ველი-ესაა მატერიის არსებობის ფორმა, რომელიც ნივთიერების ელემენტარულ ნაწილაკებს აკავშირებს ერთმანეთთან  ერთ სისიტემად და გადასცემს  გარკვეული სიჩქარით ერთი ნაწილაკის ზემოქმედებას სხვებზე (ე.ი. ანხორციელებს ამ ნაწილაკების ურთიერთქმედებას). ყოველი გეოფიზიკური ველი ხასიათდება მისი დამახასითებელი პარამეტრებით. გეოფიზიკური პარამეტრები ესაა სიდიდები, რომელთა მნიშვნელობა გამოიყენება გეოფიზიკური ველების განსხვავებისთვის. გეოფიზიკური ველი ასახავს იმ გეოფიზიკური პარამეტრების სივრცულ განაწილებას, რომლებიც … Read more

ფეროშენადნობთა წარმოების პროცესში გამოიყენება მრავალგვარი ნახშირბადიანი აღმდგენლები: კოქსწვრილა, დაყალიბებული კოქსი,ნახევრადკოქსი, ხის ნახშირი, ანტრაციტი, ქვანახშირი, ნავთობის კოქსი, ტორფის კოქსი, ნახერხი და სხვ. ყველა ეს მასალები თავისი თვისებებით ძლიერ განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან. კოქსწვრილა – არის ქვანახშირებიდან მეტალურგიული კოქსის წარმოების პროცესში წარმოქმნილი თანმდევი პროდუქტი. იგი არისყველაზე გავრცელებული და იაფი აღმდგენელი. იგი გამოიყენება ყველა პროცესებში, სადაც დასაშვებია მაღალნაცრიანი აღმდგენლის გამოყენება … Read more

დიდი დათვი ჩრდილოეთის პოლუსის მახლობელი თანავარსკვლავედია და მუდამ ჰორიზონტზეა. მასზე დაკვირვება ყველაზე უფრო მოსახერხებელია გაზაფხულისა და ზაფხულის ღამეებში, გარემოცულია მენახირის, მეძებარი ძაღლების, პატარა ლომის, ფოცხვერისა და პატარა დათვის თანავარსკვლავედებით. ნათელ და უმთვარო ღამეში უბრალო თვალით შესაძლებელია დიდი დათვის თანავარსკვლავედის 125 ვარსკვლავის დანახვა, მაგრამ 20 მათგანი მეოთხე ვარსკვლავური სიდიდისაა. ყველაზე უფრო კაშკაშა ვარსკვლავი კი შვიდია. სწორედ … Read more

ეს ცნება პირველად შემოიტანა გალილეო გალილეიმ.მაგალითები: ✨ დახრილი სიბტყეზე ჩამოსრიალების შემდეგ სხეული ჩერდება ხახუნის გამო. ამიტომ ხახუნს თუ შევამცირებთ სხეული კიდევ უფრო შორს გაჩერდება და ზღვარში თუ გამოვრიცხავთ ხახუნს ის არ უნდა გაჩერდეს. მაგრამ ასეთი ცდის ჩატარება რეალურად შეუძლებელია, რადგანაც ხახუნს ვერ გამოვრიცხავთ და მხოლოდ აზრობრივად შეგვიძლია ‘’ჩავატაროთ’’ ეს ცდა ანუ ვთვათ, რომ სხეული არ … Read more

სორის მონუმენტური ფერწერის მაღალმხატვრული ნაწარმოების შემქმნელი მხატვარი დავითი იყო, ერთ-ერთი პირველი ქართველი ოსტატის, რომელმაც თავის ქმნილებაში XVI საუკუნის მონუმენტური ფერწერის ახალი სტილის ნიშნები ასახა. XVI ს. ხელოვნება, რომელიც ისტორიაში ცნობილია “პალეოლოგიური რენესანსის” სახელწოდებით, ახალ ეტაპს წარმოადგენდა შუა საუკუნეების ხელოვნების განვითარებაში. ქართველი მხატვრები, რომლებმაც ახალი წესები და წერის ფერწერული ხერხები შეითვისეს, ამავე დროს ქართული ფერწერის მრავალსაუკუნოვანი … Read more

ქიმია ერთ-ერთი უდიდესი მეცნიერება, რომელიც დედამიწის ცივილიზაციის არსებობის საფუძველია. მან ახსნა ბუნებაში არსებული მატერიის აგებულების საფუძვლები (მენდელეევის ცხრილი) და შექმნა ხელოვნურ ნივთიერებათა წარმოუდგენელ რაოდენობა. ასტროქიმიის შექმნის შემდეგ კოსმოსის ქიმიური შემადგენლობის შესწავლა დაიწყეს მეცნიერებმა. რომ არა მეცნიერების ეს დარგი, ადაიანისთვის მარად უცნობი დარჩებოდა ციურ სხეულთა ქიმიური შემადგენლობა. დღეს მეცნიერებმა მიაგნეს ახალი ტიპის ენერგიას- “ბნელ ენერგიას”. „ფარული … Read more

მზის ქარი არის ქარი, რომელიც მზისგან მოედინება. წარმოადგენს მზის მიერ გამოტყორცნილი დამუხტული ნაწილაკების პროტონების, ელექტრონებისა და პლაზმის ნაკადს.მზის ქარი წარმოუდგენლად სწრაფად მოძრაობს, იმდენად სწრაფად, რომ შეუძლია გაიაროს მთელი მზის სისტემა, ანუ დაახლოებით ერთი სინათლის წლის მანძილი და წარმოქმნას ჰელიოსფერო. მისი ნაწილაკები სახიფათოა ასტრონავტებისა და კოსმოსური ხომალდებისთვის. მზის ქარის ნაწილაკებს დედამიწის მაგნიტური ველი შთანთქავს და ამ … Read more

მე ვარ მახვილი, ალი ვარ ცეცხლის! გზას გინათებდით უკუნ ღამეში და როდესაც ბრძოლა დაიწყო ვით მეწინავე წინ გავიჭერი, ძმადნაფიცების გვამებს ვხედავ ჩემ წინ, ჩემ გვერდით, ჩემ ირგვლივ. ჩვენ გავიმარჯვეთ! ჩვენ გავიმარჯვეთ, მეგობრებს კი სძინავთ, სძინავთ მარადი ძილით. ტრიუმფტორთა ომახიან ხმებს ქორალი ერთვის – პარაკლისია მიცვალებულთა, მაგრამ სალხენად ან გლოვისთვის ჩვენ არ გვცალია. კვლავ მოგვიწოდებს საყვირის … Read more

2022 წელს ჯეიმს ვების ტელესკოპმა პლანეტა ურანის განსაცვიფრებელი ფოტო გადაიღო. სურათზე ვხედავთ პლანეტა გიგანტის დრამატულ რგოლებს და ასევე ატმოსფეროს სინათლეს. Webb-ის მონაცემები აჩვენებს ობსერვატორიის უპრეცედენტო მგრძნობელობას ყველაზე სუსტი მტვრიანი რგოლების მიმართ, რომლებიც აქამდე გადაუღიათ მხოლოდ ორ სხვა ობიექტს: კოსმოსური ხომალდ Voyager 2, 1986 წელს, როდესაც მან ურანს გადაუფრინა. ურანი უნიკალური პლანეტაა, იგი რიგით მეშვიდეა მზიდან, … Read more