სტატიები

შესავალი ცოტა ხნის წინ, ახალი კვანტური ეფექტები შესწავლილი იქნა თხელ ნანომესრულ ფენებში. ნანომესრული ზედაპირი ადებს დამატებით სასაზღვრო პირობებს ელექტრონის ტალღურ ფუნქციას და ამცირებს მდგომარეობების სიმკვრივეს (მს). როდესაც ნანომესრის ზომები ახლოს არის დე ბროილის ტალღის სიგრძესთან, მს მცირდება მნიშვნელოვანად და იწვევს ფენის თვისებებში ცვლილებებს. მს-ის გათვლები არის რთული და დაკავშირებულია კვანტური ბილიარდის პრობლემასთან. ასეთი გათვლების შესრულება … Read more

ეკოლოგიური პრობლემა ბუნების მხოლოდ გაჭუჭყიანებისგან დაცვას ან მის ხელუხლებელ დატოვებას არ გულისხმობს. იგი მოიცავს რესურსების(განსაკუთრებით კი იმ რესურსებისა, რომელთა აღდგენა შეუძლებელია) რაციონალურ გამოყენებსაც. საქართველოში მიწის საერთო ფონდის 70% მთიან რელიეფზე მოდის და მისი რაციონალურად გამოყენების გარეშე უკვე დარღვეული ეკოლოგიური წონასწორობის აღდგენა-მოთხოვნილებასა და სუსრსათწარმოებას შორის თანაფარდობის მიღწევა. ამ თვალსაზრისით აუცილებელია მეწყერაღმკვეთი ღონისძიებების შემუშავება და მათი განხორციელება. … Read more

თეთრი ხვრელი ესაა ჰიპერთეორიული რეგიონი სივრცე-დროში, რომელშიც გარედან ვერაფერი შეაღწევს. ჩვენ შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ შავი ხვრელი-ოღონდ შებრუნებული ვარიანტი. შავ ხვრელში გრავიტაციული ველი იმდენად ძლიერია, რომ არაფერს, სინათლესაც კი, არ შეუძლია მისი მიზიდულობისგან თავის დაღწევა, მისი მოქმედების არეალში მოხვედრისას. თეთრი ხვრელი კი პირიქით, მატერიას, ენერგიას, სინათლეს აფრქვევს და მასში შეღწევა შეუძლებელია. თეთრი ხვრელები ზოგადი ფარდობითობის კანონების შესაძლო … Read more

ჩვენი პლანეტის ერთ-ერთი უნიკალური თავისებურებაა – მასზე ჰიდროსფეროს არსებობა, რომელიც ატმოსფეროსა და დედამიწის ქერქთან ერთად ქმნის დედამიწის პლანეტარულ შალითას. ჰიდროსფეროს ჩამოყალიბება დაიწყო 4,3 მილიარდი წლის წინ, მას შემდეგ რაც ატმოსფეროში შეიქმნა წყლის ორთქლის კონდენსაციისათვის საჭირო პირობები. განსაკუთრებით ინტენსიურად ეს პროცესი მიმდინარეობდა 3,8 მილიარდი წლის წინ. სახელდობრ ჰიდროსფეროს მეშვეობით ჩაისახა სიცოცხლე დედამიწაზე. არსებობს ჰიდროსფეროს წარმოშობის ორი … Read more

⛅️ კაროლინა იყო გერმანელი ასტრონომი, რომელმაც კომეტა აღმოაჩინა. ასევე იყო დიდი ბრიტანეთის სამეფო საზოგადოების წევრთა შორის პირველი ქალი. იგი თავის ძმასთან, უილიამ ჰერშელთან ერთად მუშაობდა. ღრმა ბავშვობაში კაროლინა მუსიკით იყო გატაცებული და 1770-იან წლებში რამდენიმე სპექტაკლში ითამაშა. ⛅️ მოგვიანებით კაროლინა ასტრონომიით დაინტერესდა და უილიამ ჰერშელთან ერთად მუშაოდბა. უილიამი ღამის ცას 20 წელი აკვირდებოდა, დაკვირვების საფუძველზე … Read more

🌠 ბარბარა უილიამსი არის ამერიკელი ასტრონომი და პირველი აფროამერიკელი ქალი, რომელმაც მიიღო დოქტორის ხარისხი ასტრონომიაში 1981 წელს. შემდეგ კი მაგისტრისა და დოქტორის ხარისხები დაიცვა მერილენდის უნივერსიტეტში რადიოასტრონომიის მიმართულებით. მისი კვლევა დიდწილად ფოკუსირებული იყო კომპაქტურ გალაქტიკათა ჯგუფებზე, კერძოდ, H I რეგიონში მათი ემისიების დაკვირვებაზე, რათა შეექმნათ გალაქტიკების სტრუქტურისა და ევოლუციის უფრო ფართომასშტაბიანი სურათი. 🌠 იგი მუშაობდა … Read more

მზესთან ყველაზე ახლოს მდებარე პლანეტა. მას პრაქტიკულად სფერული ფორმა აქვს. პლანეტის დანახვა შეუიარაღებელი თვალითაც შესაძლებელია, თუმცა მზის ნათება მის დაკვირვებას ართულებს. ცის კაბადონზე ის მზეს დიდ მანძილზე არ შორდება – მაქსიმუმ 290°-ით და ჩანს მხოლოდ მზის ამოსვლამდე, ან მზის ჩასვლის შემდეგ და ისიც მხოლოდ ელონგაციასთან ახლოს. თავისუალი ვარდნის აჩქარება მის ზე­დაპირზე g = 3,72 მ/წმ2. ერთადერთი კოსმოსური ხომალ­დი, … Read more

ცას თუ ახედავთ, შენიშნავთ ნათელ ზოლს, რომელიც ცაზე ბილილიკივითაა გადაჭიმული. ათასწლეულების მანძილზე მეცნიერები „ირმის ნახტომის“„ ნამდვილ“ ბუნებას აკვირდებოდნენ და იკვლევდნენ. ძველი ბერძნები თვლიდნენ, რომ ცის თაღზე გადაჭიმული ეს ზოლი ქალღმერთ ჰერას მკერდიდან გადმოღვრილი რძის წვეთები იყო . თურმე, როდესაც ზევსი მძინარე ჰერას ძუძუს ჰერაკლეს აწოვებდა, მოულოდნელად ჰერას გაეღვიძა, ბავშვს ხელი ჰკრა და დაღვრილი წვეთებისგან წარმოიქმნა … Read more

ვარსკვლავქვეშეთში ვით მთვარეული ვინმე ეული ბნელში გზას ეძებს, ფხიზლობს ყმაწვილი, თვალებს აცეცებს მთვარის მიტკალში გამოხვეული. თმაგაწეწილი ქალი შეშლილი მწარედ შებღავის ფანჯრის რიკულებს, მოსარკულ ტაზე შეყვარებულებს არვინ ეგულვით ხელის შემშლელი… მკვლელი ჩაღიმის ღვინის ზედაშეს, დავრდომილთ სძაგრავთ სიკვდილის შიში, მონაზონი კი ღმერთის მოშიში მუხლებს იტყავებს ჯვარცმის წინაშე. თვლემს დედა, მღერის თან ნება-ნება, გრძნობს ბავშვი ღამეს და იყურება … Read more

🌬 ავგუსტა ადა ქინგი-ბაირონი, ცნობილი როგორც ადა ლავლეისი, იყო ინგლისელი მათემატიკოსი, რომელის სახელიც დაკავშირებულია კალკულატორის გამოგონებასთან. ეს ქალი იყო მსოფლიოში პირველი პროგრამისტი. უფრო ზუსტად რომ ვთქვათ ადა იმ სფეროთი დაინტერესდა, რომელსაც დღეს კომპიუტერული მეცნიერება, ინფორმატიკა, პროგრამირება ჰქვია.  ადა ლავლეისმა გამოიგონა მსოფლიოში პირველი პროგრამა. მან გამოყენებაში შემოიტანა ტერმინები „ციკლი“ და „სამუშაო საკანი“, ამიტომ ადა ითვლება პირველ … Read more